Është shumë e rëndësishme të dëgjoni fëmijën tuaj dhe të kuptoni nevojat e tij (sigurisht nënkuptojmë një mënyrë jetese të shëndetshme). Nëse ai ju lutet që ta regjistroni në futboll, mos e dërgoni në not vetëm se është më afër jush. Nëse doni të luani piano, kjo nuk do të thotë që asnjë instrument tjetër nuk bëhet fjalë - vetëm sepse tashmë keni fizarmonikën e vjetër të gjyshit tuaj në shtëpi. Duke punuar në një shkollë, ju mund të shihni shumë qartë se shumica e problemeve lindin kur një prind përpiqet të realizojë ambicien e tij të mëparshme (kryesisht të parealizuar) dhe për këtë arsye e detyron fëmijën të bëjë diçka që nuk dëshiron.

Shpesh sot mund të dëgjosh nënat që thonë: Unë jam shoqja më e mirë e fëmijës tim. Si, ata nuk mund të jenë të rreptë me fëmijët dhe nuk mbështesin një model

autoritativ të edukimit, por kështu rrinë. Megjithatë, nëse jeni shok i një fëmije, atëherë kush do të jetë prindi i tij? Kush do ta edukojë dhe udhëheqë atë? Le ta pranojmë, ju jeni më shumë se një mik për një fëmijë, ju jeni gjithçka për të. Roli juaj është ta përgatisni atë për jetën dhe për gjithçka që e pret në jetë. Sa herë kam qenë dëshmitar i një situate ku një fëmijë i vogël shan, dhe të gjithë rreth tij bien në një ekstazë kënaqësie, ata qeshin, duke i treguar se e mbështesin një sjellje të tillë. Dhe pastaj, kur fillon t'i shajë ata (të afërmit, të afërmit, gjyshërit) në moshën gjashtëmbëdhjetë vjeç, askush nuk mund të qeshë më. Por atëherë është tashmë tepër vonë për të korrigjuar gabimin. Nuk është e lehtë, e di. Por do të ketë miq në jetë dhe vetëm ju mund të jeni prind.

Një nga gabimet që bëjnë disa prindër është se ata mendojnë se qëndrimi në të njëjtën dhomë me fëmijën e tyre llogaritet si koha e kaluar së bashku. Nëse jeni në kompjuter ose në telefon, dhe fëmija ka disa hobi të tij, nuk është kështu. Të ecni së bashku, të bëni pazar, për akullore, në kinema, ngasni një biçikletë, ai momenti kur fëmija juaj ju thotë diçka, dhe ju e dëgjoni atë dhe flisni me të, në fakt krijon momente që fëmija do t'i kujtojë dhe që ndikojnë në formimi i personalitetit të tij. Një fëmijë i lënë pas dore nuk sillet njësoj si një fëmijë, prindërit e të cilit e vënë re dhe merren me të (pa ekzagjeruar, sigurisht). Para së gjithash, ai përpiqet të tërheqë vëmendjen ndaj vetes në çdo mënyrë, më së shpeshti me sjellje të këqija, kështu që patjetër duhet t'i kushtoni vëmendje në fund.

Ne jetojmë në një botë që është më e rrezikshme dhe e frikshme se ajo në të cilën janë rritur prindërit tanë. Besimi ndërtohet me vite. Fëmija i mësohet që në moshë të vogël si të sillet në transport publik, në dyqan, në rrugë, në shkollë... Kur e bën atë pjesë të punës siç duhet, çdo nevojë për kontroll bie në ujë. Mbani në mend se askujt nuk i pëlqen të ndihet i burgosur, kështu që shqetësimi juaj i tepruar dhe nevoja për të kontrolluar çdo hap nuk do t'i shkojnë mirë as adoleshentit tuaj. Them e tepruar, sepse e moderuar sigurisht që tolerohet. Ne jemi prindër, për hir të Zotit. Është detyra jonë të kujdesemi, apo jo?!

Sa herë të ka ndodhur që në mes të një fjalie ta ndërpresësh fëmijën duke thënë: Çfarë po më flet, sikur të mos isha kurrë fëmijë! Mirë, po, të gjithë kemi qenë fëmijë, por prandaj duhet të kesh mirëkuptim dhe durim për të dëgjuar atë që i shqetëson, i frikëson, i shqetëson, i bën të lumtur, i intereson... Çdo njeri është i veçantë, çdo fëmijë është i vogël. botë. Nëse fëmija ka nevojë t'ju tregojë ose shpjegojë diçka, dëgjoni atë dhe mendoni - ndoshta ai ka të drejtë në fund të fundit. Ata e shikojnë botën përreth nesh me sy të ndryshëm. Ndoshta ata shohin diçka që neve na mungon. Një mençuri e vjetër thotë se nga çdo person në këtë botë mund

të mësohet diçka. Atëherë kur ta shikoni fëmijën tuaj ashtu – si person, pa e lënë pas dore sepse është fëmijë, do të kuptoni se sa interesant dhe burim i pashtershëm i imagjinatës dhe krijimtarisë janë fëmijët. Dhe ndoshta do të mësoni diçka të re.

Dhe së fundi, por mbi të gjitha - duajini ata.

Посвећеност родитеља

Врло је важно да слушате своје дете и да разумете његове потребе (подразумева се да мислимо на здраве стилове живота). Ако вас моли да га упишете на фудбал, немојте га слати на пливање само зато што вам је то ближе. Ако би желело да свира клавир, не значи да и било који други инструмент долази у обзир – само зато што у кући већ имате стару дедину хармонику. Радећи у школи, врло јасно можете да видите да већина проблема настаје када родитељ покушава да оствари своју некадашњу (најчешће неостварену) амбицију и због тога тера дете да се бави нечим чиме оно не жели.

Често данас можете чути мајке које кажу: Ја сам свом детету најбољи пријатељ. Као, не могу да буду строге према деци и не подржавају ауторитативни модел васпитања, него тако, друже се. Међутим, ако сте ви детету пријатељ, ко ће онда да му буде родитељ? Ко ће да га васпитава и усмерава? Да се разумемо, ви сте детету и више од пријатеља, ви сте му све. Ваша улога је да га припремите за живот и за све оно што га у животу чека. Колико пута сам присуствовала ситуацији да мало дете опсује, а сви око њега падну у транс од одушевљења, смеју се, показујући му да подржавају такво понашање. А онда, када са шеснаест година почне да псује њих (своје укућане, рођаке, бабе и деде), више никоме није до смеха. Но, тада је већ касно за исправљање грешке. Није лако, знам. Али, пријатеља ће бити у животу, а родитељ можете да будете само ви.

Једна од грешака коју неки родитељи чине, јесте то што мисле да се седење у истој просторији с дететом рачуна као заједничко проведено време. Уколико сте ви за рачунаром или на телефону, а дете има неке своје занимације, није тако. Заједничке шетње, одласци у куповину, на сладолед, у биоскоп, вожња бицикла, тај моменат када вам дете нешто прича, а ви га слушате и разговарате с њим, заправо, чине тренутке које ће дете памтити и који утичу на формирање његове личности. Занемарено дете се не понаша исто као дете које родитељи примећују и баве се њим (не претерујући у томе, наравно). Ово прво на сваки начин покушава да скрене пажњу на себе, најчешће лошим понашањем, тако да му се на крају свакако морате посветити.

Живимо у свету који је опаснији и страшнији од онога у ком су одраслали наши родитељи. Поверење се гради годинама. Дете се одмалена учи како треба да се понаша у јавном превозу, у продавници, на улици, у школи... Када тај део посла урадите како треба, свака потреба за контролом пада у воду. Имајте на уму да нико не воли да се осећа као да је заробљеник, па ваша претерана брига и потреба да контролишете сваки корак неће пријати ни вашем тинејџеру. Кажем претерана, јер умерена се свакако толерише. Ми смо родитељи, забога. Посао нам је да бринемо, зар не?!

Колико пута се десило да сте своје дете прекинули усред реченице, говорећи: Ма, шта ти мени причаш, као да ја никад нисам био/била дете! Океј, јесте, сви смо ми били деца, али баш зато треба да имате разумевања и стрпљења да чујете шта је то што их мучи, плаши, брине, радује, интересује… Свака особа је посебна, свако дете је један свет у малом. Ако дете има потребу да вам нешто каже или објасни, саслушајте га и размислите – можда је ипак у праву. Они гледају на свет око нас неким другим очима. Можда виде нешто што нама промиче. Једна стара мудрост каже да од сваке особе на овом свету нешто може да се научи. Онда када своје дете будете посматрали баш тако – као особу, без ниподаштавања зато што је у питању дете, схватићете колико су деца интересантан и непресушан извор маште и креативности. А можда и сазнате нешто ново.

И на крају, али изнад свега – волите их.